ปราสาทเปือยน้อย (พระธาตุกู่ทอง)
หากพูดถึงศาสนสถานที่เป็นปราสาทเขมรโบราณในแผ่นดินไทย ส่วนใหญ่คนมักจะนึกถึงปราสาทหินพิมาย จังหวัดนครราชสีมา หรือ ปราสาทหินพนมรุ้ง ปราสาทเมืองต่ำ จังหวัดบุรีรัมย์ น้อยคนที่จะนึกถึง “ขอนแก่น” จังหวัดภาคอีสานตอนกลาง เพราะไม่คิดว่าจะมีความเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมเขมร
แต่ข้อเท็จจริง คือ ปราสาทเปือยน้อย ตั้งตระหง่านอยู่ที่ ต.เปือยน้อย อ.เปือยน้อย นั่นเองที่ตอกย้ำว่าวัฒนธรรมเขมรอันเรืองรองในอดีตได้แผ่สยายมาถึงบริเวณนี้ด้วย ค่าที่คนไม่ค่อยนึกถึงนี้เองทำให้ “ปราสาทเปือยน้อย” ไม่เป็นที่รู้จัก ไม่ป๊อปปูล่าร์เท่าที่ควร นักท่องเที่ยวมองข้ามไปอย่างน่าเสียดาย ทั้งที่ศิลปกรรมตามตัวปราสาทยังมีความสมบูรณ์อยู่หลายจุด ลวดลายการแกะสลักบนหินทรายหลายชิ้นสวยงามไม่แพ้ปราสาทหินยอดนิยมอย่างปราสาทหินพนมรุ้ง หรือ ปราสาทเมืองต่ำเลย
แม้ว่าวันนี้ปราสาทเปือยน้อยจะถูกมองข้ามไปจากนักท่องเที่ยว แต่ชาวบ้านในพื้นที่ยังช่วยกันดูแลเป็นอย่างดี ล่าสุดเมื่อปลายปี 2562 มีการจัดตั้ง “กลุ่มรักษ์ปราสาทเปือยน้อย” ขึ้นมา โดยมี คุณอ้อม “สุมาลี ทองยศ” เป็นประธานกลุ่ม
คุณอ้อม เล่าว่า ตนเองนั้นเป็นสาวแบงค์ ทำงานอยู่ในตัวเมืองจังหวัดขอนแก่น แต่เนื่องจากเป็นคนเปือยน้อย อยากให้ทำอะไรให้กับบ้านเกิด เพราะตลอดมาไม่ค่อยมีคนรู้จัก ไม่มีใครรู้ว่าเปือยน้อยอยู่ตรงไหนของขอนแก่น ทั้งที่พื้นที่ตรงนี้มีเรื่องราวมากมาย 900 กว่าปี เราถึงอยากให้ที่นี่เป็นแหล่งเรียนรู้ แหล่งท่องเที่ยว ทำให้เศรษฐกิจในบ้านเราดีขึ้นกว่านี้ เพราะเวลานี้เงียบเหงามาก
ตอนแรกที่คิดทำคือแค่อยากให้คนมาเที่ยว แล้วเราก็มีร้านค้าต่าง ๆ วิถีชุมชน นวัตวิถี มีสวนเมล่อน กลุ่มทอจักสาน กลุ่มทอผ้าไหม เรามีหลายอย่างเหมือนกัน เราก็คิดว่าทำยังไงอยากให้คนภายนอกมาเที่ยวเยอะ ๆ เลยคิดว่าต้องสร้างให้บ้านเมืองเราน่าอยู่
คุณอ้อม บอกว่า การพัฒนาปราสาทเปือยน้อยให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว เป็นเรื่องที่ให้ความสำคัญมาก เพราะเราอยากบูมให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวให้คนรู้จัก แล้วอยากจะให้เกิดเศรษฐกิจหมุนเวียนภายในชุมชนของเรา ทั้งนี้ต้องทำทุกอย่างให้ถูกต้องจากกรมศิลปากร ความร่วมมือร่วมใจของชาวบ้าน มีการตั้งเพจโดยให้น้อง ๆ ในชุมชนช่วยกันถ่ายภาพโปรโมท มีกิจกรรม “ร่วมตักบาตร เยือนปราสาทหิน ใส่ผ้าซิ่น ชมถิ่นอารยธรรม” ทุกวันเสาร์ เวลา 07.30 น.
“ตอนนี้เราได้ชักชวนผู้ใหญ่บ้านหมู่ 1 กับ หมู่ 7 ซึ่งเป็นเจ้าของพื้นที่ในการพัฒนาร่วมกัน นอกจากนี้ไปปรึกษากับพระครูเจ้าอาวาสเรื่องทำผ้าป่าต้นไม้ แต่เราก็ยังกลัวว่าจะบดบังทัศนียภาพหรือไม่ เราต้องการคำแนะนำจากกรมศิลปากรด้วยว่าที่ถูกต้องควรทำยังไง เพราะเราไม่ได้อยากพัฒนาอย่างเดียว เราต้องอนุรักษ์ไปพร้อมกันด้วย”
ประธานชมรมสาวแบงค์ ยังทิ้งท้ายว่า ยินดีต้อนรับหน่วยงานที่ต้องการมาจัดงานที่นี่ หรือ การจัดงานโฮมแลง สามารถติดต่อโดยตรงที่ 06-2119-5789 หรือ เข้าไปดูได้ที่เพจรักษ์ปราสาทเปือยน้อย ได้เช่นกัน
สถานที่ท่องเที่ยวประวัติศาสตร์ที่เก่าแก่มานานนับร้อย ๆ ปี ส่วนใหญ่แล้วมักจะค่อนข้างเสื่อมโทรมไปตามกาลเวลาใช่ไหมละครับ แต่สำหรับที่ กู่เปือยน้อย หรือ พระธาตุกู่ทอง แห่งนี้ กลับไม่ใช่เช่นนั้นเลยครับ เพราะมีสภาพที่ค่อนข้างจะสมบูรณ์มาก ๆ ดูแล้วสัมผัสได้ถึงความเก่าแก่โบราณสุด ๆ ถ้าใครเป็นสายชอบเที่ยวสถานที่ประวัติศาสตร์น่าจะต้องชอบที่นี่อย่างแน่นอนครับ ปักหมุดตามเรามาที่ ขอนแก่น กันเลยครับ
กู่เปือยน้อย หรือ พระธาตุกู่ทอง ตั้งอยู่ที่ บ้านหัวขัว ตำบลเปือยน้อย อำเภอเปือยน้อย จังหวัดขอนแก่น กู่เปือยน้อย นับว่าเป็นเทวสถานในศาสนาฮินดู ที่สร้างราวพุทธศตวรรษที่ 16 – 17 เพื่อใช้เป็นศาสนสถานประกอบพิธีกรรม มีสภาพสมบูรณ์ที่สุดในแถบอีสานตอนบนเท่าที่เคยค้นพบเห็นมาเลยครับ โดยสถาปัตยกรรมนั้น จะเป็นกลุ่มอาคารโบราณ 4 หลัง ก่อด้วยศิลาแลง หินทราย และอิฐ โดยมีกำแพงแก้วเป็นรูปสี่เหลี่ยมพื้นผ้าล้อมรอบอีกชั้นครับ
โดยภายในกำแพงแก้วนั้น ก็ยังมีบรรณาลัยหรือวิหารทางด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ ว่ากันว่าน่าจะเป็นที่เก็บพระคัมภีร์ไว้ แต่บ้างก็บอกกันว่าปราสาทเปือยน้อยนั้น เป็นศิลปะที่ผสมผสานระหว่างเขมรบาปวนและแบบนครวัดรวมกันไว้ โดยสื่อความหมายถึงเขาพระสุเมรุ ที่เป็นแกนกลางของจักรวาล หน้าบรรณขององค์ปรางประธานสลักเป็นรูปนาคราช มีลวดลายสวยงดงาม ทับหลังสลักเป็นรูปนารายณ์บรรทมสินธุ์ ที่นับว่ายังอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์เช่นเดียวกับตัวปราสาท ว่ากันว่าที่นี่น่าจะมีอายุราว 800 ปีเลยทีเดียวครับ
กู่เปือยน้อย นั้น เป็นเสมือนสถานที่รวมความศรัทธาของชาวบ้านเอาไว้ โดยในทุกปีชาวอำเภอเปือยน้อยจะจัดงานเทศกาลเฉลิมฉลองปราสาท ในช่วงวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 5 และจะมีพิธีกรรมทางศาสนา ประเพณีผูกเสี่ยว ที่ขึ้นชื่อของชาวขอนแก่นอีกด้วยครับ นอกจากนั้นก็จะมีการแสดงเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ที่ยิ่งใหญ่ตระการตาไม่แพ้ที่ไหน ๆ เช่นกันครับ
ใครที่อยากจะเดินทางไปสักการะ กู่เปือยน้อย นั้น ถ้ามาจากขอนแก่นจะใช้ เส้นทางหลวงหมายเลข 2 ขอนแก่น-บ้านไผ่ ระยะราว 44 กิโลเมตร จากนั้นให้เข้าเส้นทางสายบ้านไผ่-บรบือ หรือ ทางหลวงหมายเลข 23 ขับตรงไปอีก 11 กิโลเมตร แล้วพอถึงแยกให้เลี้ยวเข้าทางขวา เข้าสู่อำเภอเปือยน้อย ขับไปอีก 24 กิโลเมตร ก็จะถึง ปราสาทกู่เปือยน้อย ครับ
- ที่อยู่ : กู่เปือยน้อย ตำบลเปือยน้อย อำเภอเปือยน้อย จังหวัดขอนแก่น
- พิกัด : https://goo.gl/maps/tfDmmZQks9aAz5Zk8
- เปิดให้เข้าชม : 07.00-19.00 น.